„Cysterskie dziedzictwo drogą do przyszłości Europy”
We wtorek, 17 czerwca 2025 r., w Wągrowcu odbyło się wyjątkowe spotkanie poświęcone dziedzictwu cysterskiemu – jedno z wydarzeń w ramach polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej oraz projektu „Cisterscapes – Cistercian landscapes connecting Europe”. Pod hasłem „Cysterskie dziedzictwo drogą do przyszłości Europy”, przy honorowym patronacie Ministra ds. Unii Europejskiej, zgromadziliśmy przedstawicieli samorządów, instytucji kultury, naukowców i miłośników historii, aby świętować nadanie krajobrazowi klasztornemu Łekno/Wągrowiec prestiżowego Znaku Dziedzictwa Europejskiego.
Uroczyste odsłonięcie tablic informacyjnych
W ramach wydarzenia odsłonięto dwie tablice informujące o przyznaniu Znaku Dziedzictwa Europejskiego klasztornemu krajobrazowi Łekno/Wągrowiec. Tablicę na ul. Cysterskiej, przy Urzędzie Gminy Wągrowiec odsłoniła Wójt Gminy Wągrowiec dr Małgorzata Chmielarz wspólnie z Alexandrą Baier, koordynatorką Europejskiego Znaku Dziedzictwa Kulturowego z powiatu Bamberg. Drugą tablicę, umieszczoną w budynku Muzeum Regionalnego przy ul. Opackiej odsłoniła Burmistrz Miasta Wągrowca Alicja Trytt oraz Starosta Wągrowiecki Tomasz Kranc.
Wykłady i panel dyskusyjny
W sali wykładowej muzeum odbyły się prezentacje poświęcone dziedzictwu kulturowemu:
– Dr Iwona Liżewska i arch. Tomasz Błyskosz z Narodowego Instytutu Dziedzictwa:
„DoM – Dziedzictwo obok Mnie. O zarządzaniu dziedzictwem w gminach.”
– Marcin Moeglich, historyk z Muzeum Regionalnego w Wągrowcu:
„Stanowisko archeologiczne Ł3 Klasztorek w Łeknie/Tarnowie Pałuckim – co dalej?”
Po części wykładowej i dyskusji odbył się objazd studyjny, który pozwolił uczestnikom z bliska poznać dziedzictwo cystersów: zwiedzanie pocysterskiego klasztoru w Wągrowcu, kościoła pw. św. Mikołaja Biskupa w Tarnowie Pałuckim, stanowiska archeologicznego Ł3 „Klasztorek”. Uroczystość podsumowano podczas degustacji produktów regionalnych w Ośrodku Edukacji Ekologicznej w Bracholinie oraz spacerem przyrodniczym ścieżką „Bracholińska Ostoja”.
Dlaczego to dziedzictwo jest ważne
Znak Dziedzictwa Europejskiego przyznawany jest miejscom i zabytkom, które wywarły poważny wpływ na kształt kultury i historii Europy. Cystersi, zakładając w połowie XII w. klasztor w Łeknie, a później w Wągrowcu, stworzyli sieć transgranicznych kontaktów, rozwijając innowacyjne techniki uprawy, hodowli i budownictwa. Do dziś w krajobrazie regionu zachowało się wiele ich dzieł: formy polderowe, systemy melioracyjne, przestrzenie leśne, układy przestrzenne itp. świadczące o średniowiecznej gospodarce zakonu mnichów-rolników.
Dzięki udziałowi w międzynarodowym projekcie „Cisterscapes – cysterskie krajobrazy łączące Europę”, Gmina i Miasto Wągrowiec zaangażowały się w ochronę i promocję tego dziedzictwa.
Partnerzy i patronaty
Organizatorzy:
Gmina Wągrowiec | Miasto Wągrowiec | Muzeum Regionalne w Wągrowcu | Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Pałuckiej
Wsparcie: Szkoła Podstawowa nr 2 im. Cystersów Wągrowieckich w Wągrowcu, Szkoła Podstawowa im. Marii Konopnickiej w Wągrowcu, PTTK Oddział Wągrowiec im. Waldemara Balcerowicza, Towarzystwo Miłośników Łekna, Gminny Ośrodek Kultury w Łeknie, Koło Gospodyń Wiejskich w Bracholinie, Parafia pw. św. Mikołaja Biskupa w Tarnowie Pałuckim, Parafia pw. Wniebowzięcia NMP w Wągrowcu.
Honorowe patronaty:
- Minister ds. Unii Europejskiej (Prezydencja Polski w Radzie UE 2025)
- Wojewoda Wielkopolski
- Archiwum Państwowe w Poznaniu
- Wojewódzki Konserwator Zabytków
- Starosta Powiatu Wągrowieckiego
Patronat medialny: Okno na Wągrowiec, Wągrowiecki Region News, Portal WRC, naszemiasto., Wasze Radio FM.
Wydarzenie wskazało, jak istotne jest zachowanie i popularyzacja lokalnego dziedzictwa w kontekście europejskim. Już dziś zapraszamy do śledzenia dalszych inicjatyw i wspólnych działań na rzecz ochrony unikalnych świadectw historii, które łączą naszą małą ojczyznę z resztą Starego Kontynentu.
