25 marca przypada Święto Zwiastowania Najświętszej Marii Panny. To święto kościelne, które ma swoje początki już w V wieku i związane jest z wiarą w to, iż anioł zwiastował Matce Boskiej macierzyństwo.
W tradycji ludowej Matkę Boską określa się Ją jako Matkę Boską Roztworną – ponieważ otwiera ziemię na nowe ziarna lub Matkę Boską Zagrzewną – bo ogrzewa ziemię i nakazuje Słońcu świecić dłużej lub Matkę Boską Strumienną ponieważ za Jej przyczyną woda w strumieniach budziła się do życia.
Często z tym świętem kojarzone są przyloty bocianów. W tradycji ludowej ptaki te są zwiastunem wiosny, symbolizują radość, powodzenie i płodność. Bociany od wieków były traktowane z szacunkiem ze względu na pożyteczną rolę, którą odgrywały w środowisku wiejskim – oczyszczały pola i łąki z płazów, robaków i gadów.
Obecność bociana w zagrodzie oznaczała szczęście i urodzaj, dlatego przywoływano go poprzez zakładanie mu gniazd na dachach stodół. Wkładano do nich pieczywo obrzędowe przypominające kształtem bocianią stopę, narzędzia rolnicze. W tradycji wielu krajów powszechne było opowiadanie dzieciom bajek o bocianach, które miały młodym małżeństwom wrzucać przez kominy dzieci.
Przysłowia związane ze świętem Maryjnym:
Na zwiastowanie przybywaj bocianie.
Na zwiastowanie jaskółki się ukazują, ludziom wiosnę zwiastują.
Jaki dzień Zwiastowania taki sam Wielkiejnocy.
Literatura:
A. Brencz, Wielkopolski rok obrzędowy, Poznań 2006.
B. Ogrodowska, Ocalić od zapomnienia, Polskie obrzędy i zwyczaje doroczne, Warszawa 2006.
Opr. Wiesława Gruchała
