Z wielkim żalem i smutkiem wspominamy zmarłą w ostatnim czasie Aleksandrę Podemską, jedną z najbardziej znanych i cenionych wągrowczanek: artystkę, nauczycielkę, i działaczkę społeczną… Dla nas Pracowników Muzeum, wieloletnią członkinię Rady Muzeum, na której wsparcie, konkretną i bezinteresowną pomoc mogliśmy liczyć zawsze, ale przede wszystkim serdeczną i życzliwą Przyjaciółkę Muzeum, otwartą na nasze pomysły i współpracę, Panią Olę.
Przez wiele lat Pani Ola, przychodziła „na telefon” i w czynie społecznym, własnoręcznie, brązową farbą na białych tablicach, wsuwanych w stelaże przed Muzeum, wypisywała tytuły wystaw czasowych organizowanych przez Muzeum… A gdy przed Muzeum pojawiła się gablota na drukowane plakaty, Pani Ola prowadziła u nas warsztaty plastyczne, współpracowała z Muzeum jako członek jury oceniając prace w konkursach muzealnych, włączała się w organizację Wągrowieckiego Festynu Cysterskiego i kiedy tyko potrzebowaliśmy pomocy, praktycznie natychmiast przystępowała do skutecznego działania.
Pani Olu będzie nam Pani bardzo brakowało… Możliwość współpracy z Panią była dla nas wielkim zaszczytem i po prostu przyjemnością…
Za wszystkie te lata, ciepło, wsparcie, życzliwość i otwartość serdecznie dziękujemy…
Życie, działalność i twórczość Aleksandry Podemskiej
Słowa Aleksandry Podemskiej zostały utrwalone w licznych wypowiedziach i wywiadach, które możemy znaleźć na kartach archiwalnych gazet. Jej wszechstronna działalność wymalowana jest przede wszystkim w tożsamości naszego miasta. Jej twórcze życie, wypełnione rozmaitymi działaniami na rzecz lokalnej społeczności, przywodzi nam na myśl skojarzenie z procesem powstawania obrazu. Tym razem dzieło Artystki nie pozostało na płótnie, lecz zapisane jest w sercach i świadomości mieszkańców Jakubowego Grodu.
“Moim pierwszym obrazem była łódź odwrócona do góry dnem, leżąca na plaży przy jeziorze” [1].
Aleksandra Podemska artystyczne zamiłowanie łączyła z wieloletnim doświadczeniem jako pedagog. Swoją pasję przekazywała podopiecznym, kształcąc młode pokolenia i krzewiąc w nich wrażliwość na piękno i sztukę, na wyobraźnię i otaczające piękno natury.
Aleksandra Podemska była prezesem Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Pałuckiej, pełniła rolę wiceprezesa do spraw bytowych Polskiego Związku Emerytów i Rencistów, działała również w Miejskiej Radzie Seniorów. Pełniła funkcję radnej Rady Miejskiej w Wągrowcu I, IV, V i VI kadencji, w której m.in. przewodniczyła Komisji Edukacji, Kultury i Sportu. Jako prezes Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Pałuckiej, była współorganizatorką Wągrowieckich Festynów Cysterskich. Dokładała też starań o artystyczne kształcenie dzieci i młodzieży, w tym również promujące kulturę pałucką wśród dzieci i młodzieży, m.in. wspierając Muzeum w realizacji Konkursu Sztuka ludowa Pałuk w Twórczości Dzieci, Młodzieży i Ich Opiekunów. Aleksandra Podemska jako jedna z czołowych artystek ziemi wągrowieckiej brała udział w wielu edycjach Przeglądu Twórczości Plastycznej, Fotograficznej oraz Rękodzieła Artystów Powiatu Wągrowieckiego.
“(…) książka, obraz i roślina są w domu niezbędne, by stworzyć klimat przyjazny człowiekowi, a wszystkie te elementy łączy światło”.
W 2016 roku przewodniczyła jury w Konkursie na Szopkę Bożonarodzeniową. Była członkiem Sekcji Plastycznej przy Klubie “Złote Ręce” Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Wągrowcu.
Jej indywidualne wystawy odbyły się w Wągrowcu, Pile, Poznaniu, Sopocie, Świnoujściu, Złotowie. Wystawy zbiorowe miały miejsce w Wągrowcu, Pile, Zakopanem, Białym Dunajcu, Dźwirzynie. Artystka wystawiała swoje prace również podczas wystaw za granicą: w Danii, Niemczech, Francji czy Finlandii.
Poniżej postanowiliśmy zaprezentować Państwu kilka prac Aleksandry Podemskiej, które znajdują się w zbiorach Muzeum.
Aleksandra Podemska. Grafika: “Wśród traw”, sygn. MRW-H/308.
Grafika: “Wśród traw” MRW-H/308[3].
Grafika powstała za pomocą techniki linorytu, czyli druku wypukłego, opisywana praca jest odbitką wykonaną tą techniką, ponieważ żłobienia wykonywane są na linoleum[4]. Wymiary dzieła to 27.5. Tytuł dzieła charakteryzuje tą abstrakcyjną formę. Wodząc wzrokiem, możemy odczuć niemal niewidzialny ruch traw, smaganych wiatrem, falujące linie z jakich składa się obraz, dają wrażenie dynamizmu całego przedstawienia. Od pionowych linii biegnących pionowo wzdłuż grafiki, pełniących funkcję łodyg, odchodzą poziome faliste, szersze listki. Ten falujący obraz przypomina podwodne rośliny poruszające się sennie w głębinach rzek, kołysane przez nurt. Tytuł wskazuje nam trawy, przedstawione z bliska, jednak dzięki abstrakcyjności formy możemy wyobrażać je sobie właśnie poruszane przez wiatr, czy nurt wody. “Kolorystyka zbudowana została na zasadzie kontrastu – czerń tła oraz biel traw”[5].
Aleksandra Podemska. Rysunek: “Podwórko”, sygn. MRW-H/310.
Rysunek: “Podwórko” MRW-H/310[6]
Rysunek przedstawia fragment podwórka, prawdopodobnie miejskiego. Jest to miejsce pomiędzy wysokimi kamienicami. Kompozycja wykadrowana jest w sposób fotograficzny. Jest otwarta a poszczególne elementy “nie mieszczą się” w ramach pola obrazowego, ucięte zostały na wysokości drugiej kondygnacji. W centrum znajduje się drzewo, odchylone nieco w lewą stronę. Ów skos wprowadza dynamizm w statyczną kompozycję. Naprzeciw widza widoczny jest rząd wysokich, wąskich okien budynku mieszkalnego. Po prawej stronie, na pierwszym planie widoczne jest wejście do piwnicy oraz masywny przewód wentylacyjny. Z lewej strony z kolei przyciąga uwagę niska balustrada prawdopodobnie osłaniająca zejście do części piwnicznej budynku, przy którym się znajduje. Artystka operuje delikatnymi kreskami, przez co rysunek jest jasny i przejrzysty. W prawym dolnym rogu znajduje się sygnatura artystki – A.Podemska.
Aleksandra Podmska. Grafika: “Martwa natura z kulą”, sygn. MRW-H/309.
Grafika: “Martwa natura z kulą” MRW-H/309[7]
Na pierwszym planie obrazu, w centralnej części znajduje się kula. Została namalowana linią o nieregularnej grubości, w środku kuli znajduje się biała plama, być może jest ona świetlnym odbiciem. Do wierzchu kuli przytwierdzone są listki z łodyżką, całość ta do złudzenia przypomina jabłko. Listki są podłużne i odchodzą na boki, pokryte jakby punktami świetlnymi, rozproszonymi w różnych częściach. Liście “giną” jakby w mocno udrapowanym materiale, który stanowi tło dla kuli a tym samym plan drugi. Podłoże kuli również zostało wyścielone podobną draperią. “Grzbiety fałd tworzą liczne skosy przez co kompozycja staje się bardziej dynamiczna”[8]. Zagięcia materiału zostały wyróżnione za pomocą barwy białej. Pozostała część draperii utrzymana jest w szarości.
[1] Zamieszczone w tekście cytaty zostały zaczerpnięte z wywiadu “Życie jest sztuką: z Aleksandrą Podemską rozmawia Mariusz Kutka”, opublikowanego na łamach “Głosu Wągrowieckiego”, nr 5 z 2007 r.
[2] Op. cit.
[3] Joanna Drążkiewicz, na podstawie karty katalogowej MRW-H/308, 24.08.2012.
[4] Słownik Języka Polskiego [dostęp 21.10.20120 https://sjp.pwn.pl/slowniki/linoryt.html
[5] Joanna Drążkiewicz, karta katalogowa MRW-H/308, 24.08.2012.
[6] Joanna Drążkiewicz, karta katalogowa MRW-H/310, 24.08.2012.
[7] Joanna Drążkiewicz, na podstawie karty katalogowej MRW-H/309, 24.08.2012.
[8] Joanna Drążkiewicz, karta katalogowa MRW-H/309, 24.08.2012.